कुश्मा – उत्तर–दक्षिण जोड्ने राष्ट्रिय गौरवको आयोजना कालीगण्डकी करिडोरको पर्वत खण्डमा पर्ने लमाए खोलाको मोटरेबल पुल पाँच वर्षदेखि अलपत्र परेको छ।
फलेवास नगरपालिकाको देवीस्थान र कुर्घामा रहेको अलपत्र मोटरेबल पुलमा दुवैतर्फ पिलर उठाएर स्ल्याब ढलान गर्ने कामबाहेक अरू केही भएको छैन। स्थानीयले ढुंगामाथि मोटरेबल पुल निर्माण गरेको भन्दै विरोध जनाएपछि निर्माणाधीन अवस्थामै पुलको काम रोकिएको थियो।
‘भूगोलको कारण पनि त्यहाँ पुल सम्भव छैन भनेका थियौं’, फलेवास नगरपालिकाका पूर्व नगरप्रमुख पदमपाणि शर्माले भने, ‘शिलान्यास समारोहमा नै हुँदैन भनेका हौं, तर डिभिजन कार्यालयले के कारणले गर्यो?’ प्राविधिक समस्या देखाएर पुलमा राजनीति गर्न खोजेको देवीस्थानका स्थानीयको बुझाइ छ।
नेताहरूले बाहिर विकास गरेजस्तो देखाउने तर, भित्रभित्रै कामचाहिँ हुन नदिने खेलका कारण पाँच वर्षसम्म पनि पुल बन्न नसकेको उनीहरूको आरोप छ। ‘पुल नबनाउने रणनीतिअनुसार नै गलत ठाउँमा त्यो पनि ढुंगामाथि पुलको फाउण्डेसन बनाउने काम गरियो’, स्थानीय शिव क्षेत्रीले भने, ‘एउटै खर्चमा एउटा पुलले काम गर्थ्यो तर राजनीतिक दबाबमा प्राविधिकले नजिकैको दूरीमा अर्को पनि पुल हाल्ने गरी डिजाइन गरेछन्, यो भनेको पुल बन्न नदिने र देवीस्थानलाई छायामा पार्ने रणनीति हो।’
गण्डकी प्रदेशका तत्कालीन मन्त्री विकास लम्सालले पाँच वर्षअघि बाजागाजासहित पुलको शिलान्यास गरेका थिए। पुल निर्माण कार्य ढिलाइ हुनुमा राजनीति नभएर पुलमाथिबाट झरेको पहिरो मुख्य समस्या भएको पूर्वमन्त्री लम्सालले बताए। ‘पुलको वारिपट्टिको पिलरलाई असर पुग्ने गरेर माथिदेखि पहिरो खसेको हुँदा काम रोकिएको थियो’, उनले भने, ‘खानीगाउँ, देवीस्थान छुट्याएर म हिँड्छु होला र ? अब पनि पुल नबनेमा सम्पूर्ण दोष मलाई दिए हुन्छ।’
अलपत्र पुलकै कारण कालीगण्डकी करिडोर निर्माणमा ढिलाइ भएको भन्दै फलेवास नगरपालिकाले पुल निर्माण कार्य छिटो सञ्चालन गर्न दबाब दिने काम भएको बताएको छ।
‘काम छिटो गर्नका लागि कुश्मा र फलेवास नगरपालिका क्षेत्रको बेग्ला–बेग्लै प्याकेजमार्फत् काम गरौं भनेर कालीगण्डकी करिडोर आयोजनाको कार्यालयमा अनुरोध गरेको छु’, ‘फलेवास नगरपालिकाका प्रमुख गंगाधर तिवारीले भने, ‘आ–आफ्नो पालिकाले अपनत्व लिएर काम गर्दा प्रभावकारी र चाँडै करिडोरको काम हुन्छ भन्ने मेरो बुझाइ हो।’
पाँच वर्षदेखि रोकिएको काम फेरि सञ्चालन गरिने कालीगण्डकी करिडोर आयोजनाका प्रमुख शंकर पौडेलले बताए। ‘हामीले चुनावलगत्तै पुल निर्माणलाई निरन्तरता दिनेछौं। ठेक्का प्रक्रिया पनि भइसकेको छ’, उनले भने, ‘ढुंगालाई प्रोटेक्सन गरेर पहिलेकै डिजाइनमा काम गर्ने निर्णय भएको छ।’
उनका अनुसार वि.सं २०७४ मा पुल निर्माण गर्ने जिम्मा पाएको नयाँ बाटो गौचन जेभीले नै फेरि पुल निर्माण गर्नेछ। २५ मिटरको यस पुलको लागत पाँच करोड ६४ लाख रुपैयाँ रहेको छ। बलेवा–कैया जोड्ने झोलुंगे पुलका कारण कुश्मा खण्डको बाटो विस्तारमा समस्या भएको आयोजनाले बताएको छ।
‘मोदीबेनी नजिकको बाटो साँघुरो छ, त्यहाँ ब्लास्टिङ नगरेसम्म सम्भव छैन, तर ब्लास्टिङ गर्दा झोलुंगे पुललाई असर पर्ने देखिन्छ’, आयोजना प्रमुख पौडेलले भने, ‘अर्को उपाय नभएसम्म कुश्मा–मोदीबेनीबाट अर्मादीसम्मको ट्र्याकमा कुश्मा–मोदीबेनीको बाटोलाई अघि बढाउने कि भन्ने छलफलमा छौं।’
कालीगण्डकी करिडोर नवलपरासीको गैंडाकोटबाट सुरू हुन्छ। अन्तिम टुंगो मुस्ताङको कोरला नाका हो। यसलाई चीनको प्रवेशविन्दु मानिन्छ। रासस
